Betül Topaklı / Milliyet.com.tr – Uzun vadede kıymetini koruyan ve inançlı liman olarak bilinen bir yatırım aracı olan altın, yükseliş grafiği çizmeye tüm süratiyle devam ediyor. O denli ki ABD’nin finans merkezi New York’da da aralık ayından bu yana çok yüklü ölçüde altın transferi gerçekleşti. Yani son 3 aydır 600 tondan fazla altın New York’taki kasalara taşındı. Pekala altın neden New York’a akıyor? Aslında ABD’nin altına olan ilgisinin son aylarda rekor seviyelere ulaşmasında ABD Başkanı Donald Trump’ın açıklamalarının tesirli olduğu düşünülüyor. Trump’ın, Kanada ve Meksika’dan yapılan altın ithalatına yüksek gümrük tarifeleri getirme planı, global piyasalarda büyük hareketliliğe neden oldu. ABD’deki bankalar, yatırımcılar ve tüccarlar, tarife uygulamaları yürürlüğe girmeden evvel altın stoklarını artırmak için harekete geçti.
Dünya Altın Kurulu tarafından sağlanan bilgilere nazaran, Aralık 2024’ten bu yana kentin kasalarına 600 tondan fazla, yani yaklaşık 20 milyon ons altın taşındı. Küresel piyasalar için kritik kıymete sahip bu gelişme, yatırımcılar ve finans uzmanları ortasında çeşitli spekülasyonlara yol açtı.
SEVKİYATIN GERİSİNDE NE VAR?
Küresel altın piyasasının merkezi olarak bilinen Londra’dan yapılan bu büyük çaplı altın sevkiyatının gerisinde, ABD’nin uygulamayı planladığı yeni gümrük vergileri ve memleketler arası ekonomik belirsizlikler olduğu düşünülüyor. Dünya Altın Konseyi’nin Asya ve Avrupa’dan sorumlu piyasa stratejisti John Reade, CNBC’ye verdiği röportajda, “Bu ölçüde altın olağanda New York’ta tutulmaz. Lakin yalnızca fevkalâde durumlarda bu çeşit transferler gerçekleştirilir” tabirlerini kullandı. Yani ABD’nin Kanada ve Meksika’dan gelen birtakım eserlere yönelik yeni gümrük vergileri getirme mümkünlüğünün, yatırımcıları Londra yerine New York’taki kasalara yönlendirdiği düşünülürken, altın ve gümüş üzere pahalı metallerin de bu vergilerden etkilenebileceği iddia ediliyor.
MKS Pamp Metal Strateji Müdürü Nicky Shiels bu hususla ilgili, “Kanada ve Meksika’dan yapılan ithalatlara uygulanabilecek ek vergiler, kıymetli metal piyasasında büyük bir telaşa yol açıyor. Yatırımcılar, varlıklarını teminat altına almak için altınlarını New York’a yönlendiriyor” dedi.
‘İNGİLİZ-AMERİKAN PAYDAŞLIĞI ÇATIRDIYOR’
Peki yaşanan bu gelişmeler ne manaya geliyor? Dünyada büyük bir paradigma ve güç istikrarı değişikliğinin yaşandığını söyleyen Ekonomist Muhammet Bayram, “Yıllardan beri bildiğimiz İngiliz-Amerikan ortaklığı, Avrupa Birliği ülkelerinin zayıflaması ve Çin’in büyük bir güç olması nedeniyle çatırdıyor. Avrupa Birliği, Avrupa’da yaşayan toplulukların ortak bir para ünitesi ve ortak hayat gayesiyle hareket ederek dünyada güç olması temelini taşıyordu. Avrupa Birliği’ne giremeyen ülkeler öykünerek bu birliğe girmek istiyor ve bu topluluğun kendilerine sağladığı siyasi, ekonomik ve toplumsal yararlardan yararlanmayı amaçlıyordu. Ancak İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden Brexit yapmasıyla topluluğun cazibesi kayboldu. Aslında vakit geçtikçe Avrupa Birliği’nin aleyhine gelişen durumlar yaşandı. Trump’ın yine misyona gelmesiyle birlikte Amerikan’ın siyasetlerini güdülediğini görüyoruz. Bu kapsamda Amerika kendi menfaatine olmayan hiçbir platformda bulunmuyor. Ve gördü ki şayet kendi iktisadı ve Çin’le uğraşmazsa dünya iktisadının en borçlu ülkesi olan Amerika Birleşik Devletleri günün sonunda iflas edecek. Bunun için de Trump vazifeye geldiğinden beri gümrük tarifeleri, muhafazacı siyasetler ve savaş çığırtkanlığı yapıyor” dedi.
“ABD, Rus-Ukrayna Savaşı’nda, Avrupa Birliği’ni Rusya’ya karşı kışkırtarak birliğin ekonomik olarak çöküşünü hazırladı. Zira güç açığı bulunan Avrupa Birliği hâlâ Rus gazına muhtaçken savaşla birlikte düşman kesildiler ve Avrupa Birliği ucuz doğal gaza ulaşamamakla yüksek enflasyonist bir sarmala girdi. Amerika ise Rus doğalgazından üç kat daha fazla maliyetli kendi kaya gazını Avrupa’ya satarak emeline ulaşmış oldu. Bununla birlikte dünyada şahısların ve devletlerin parasının inançta olmadığı da ortaya çıktı. Zira Rusya’ya ders vermek isteyen Amerika ve Avrupa Birliği ülkeleri Rus devletinin ve Rus milyarderlerin parasına her nerede olursa olsun el koydu. Bu parayı da işleterek faizin de Rusya’nın savaştığı Ukrayna’ya yardım olarak verdi. Bu akıl almaz el koyma ve gaspın sonuçlarını şu an görüyoruz.” – Ekonomist Muhammet Bayram
‘PARANIZ KENDİ CEBİNİZDE DEĞİLSE İNANÇTA DEĞİL’
“Açıkça söyleyeyim dünya üzerinde hiçbir devletin ve hiçbir kişinin parası kendi cebinde değilse inançta değil. Her an Üçüncü Dünya Savaşı çıkabilir, her an bir yaptırımla karşı karşıya kalabilir ve bütün servetinizi kaybedebilirsiniz” diyen Ekonomist Muhammet Bayram, “Ülkeler merkez bankalarında dünyaca geçerli olan kıymetli maden ve paraları bulundururlar. Bretton Woods, altın para sisteminde ülkelerin paraları altına endeksli ve hatta tüm paralar da dolara endekslidir. Yani Amerikan dolarının karşılığı ve bedeli altınla ölçülür. Pekala neden altın ons para ünitesine nazaran ölçülüyor? Londra’da merkezi bulunan değerli madenler ve altın borsası İngiliz para ünitesi olan ons ile ölçülür. Altın ons üzerinden fiyatlanır ve süreç görür.
Birçok ülkenin Merkez Bankası’nda olması gereken altın inançlı olarak gördükleri Londra’da park etmiş vaziyetteydi. Lakin son periyotlarda yaşanan bu gelişmelerle her bir ülke altınını kendi kasasına yani cebine koymak istiyor. Bu nedenle Amerika ve başka ülkeler Londra’da bulunan altınları kendi merkez bankalarına getiriyor. ABD’de ‘Make America Great Again (ABD’yi tekrar büyük güç yap) sloganıyla yola çıkan Trump’ın siyasetlerinden kaynaklı mı yoksa bir devlet siyasetinden kaynaklı mı olduğu bilinmez altınlarını kendi ülkesine getirmeye başladı. Çünkü gelinen noktada Amerika menfaatleri İngiliz menfaatleri ile aykırı düşmeye başladı. Şayet Amerika İngiliz siyasetlerini devam ettirmeye kalkarsa Çin çoktan ABD’yi geçmiş olacak ve orta vadede Amerika Birleşik Devletleri üzere bir devlet olmayacak” diye konuştu.
“Elon Musk, savunma sanayi harcamalarında daha fazla faiz masraflarının olduğunu ve buna karşı tedbir alınması gerektiğinden bahsetti. O yüzden Amerika’yı güçlendirmek ve çıkabilecek Üçüncü Dünya Savaşı için tedbir almak ismine altınları kendi ceplerine yani kasalarına alıyorlar diyebiliriz. Her bir ülkenin kendi kasasına altınını koyması ve altın depolamaya devam etmesi kripto varlıklar üzerinden manipülasyon yapılan doları bir oldukça etkileyeceği görülüyor.” – Ekonomist Muhammet Bayram
BU DURUM PİYASALARI NASIL ETKİLEDİ?
Yaşanan bu sevkiyat sonrasında altın fiyatları, dalgalı bir seyir izlemeye başladı. Dünya genelindeki merkez bankaları ve yatırımcılar, inançlı liman olarak gördükleri altına olan ilgilerini artırırken, New York’un yeni bir altın depolama merkezi haline gelip gelmeyeceği merak konusu. Finans uzmanları, bu hareketliliğin yalnızca kısa vadeli bir tedbir mi yoksa ABD’nin yeni bir altın stratejisinin başlangıcı mı olduğunu vaktin göstereceğini söylüyor.