Konya’da yer altı sularının azalması ve toprağın çökmesi sonucu oluşan obrukların sayısı her geçen gün artıyor. Kuraklık nedeniyle kimi bölgelerde derinliği 5 metreyi bulan yüzey yarıkları da meydana geldi. Konya Teknik Üniversitesi’nden Doç. Dr. Arif Delikan, “Bölgedeki çökellerin kalınlığı, havza kenarındaki genç çökellerin ise daha ince olması bu duruma yol açıyor. Merkezdeki fazla çökme, havza kenarlarının bu çökme karşılamaması sonucunda yüzey yarıkları oluşuyor. Kuraklık devam ettiği sürece bu yüzey deformasyonları Konya’nın Hotamış, merkez, Zazadın Hanı, Aşağıpınarbaşı, Tuzlukçu ve Çumra bölgelerinde 4-5 metre derinliğe ulaşan yarıklar oluşmaya devam edecek” biçiminde açıklama yaptı.
Konya Ovası’nda, bilhassa Karapınar ilçesinde oluşan obrukların sayısı son yıllarda artış gösterdi. Bu süreçte havzadaki göletler ve sulak alanlar kuruyarak yok oldu. Kuraklık, yüzey yarıklarının oluşumuna da neden oldu. Kent merkezine 15-20 kilometre aralıktaki yüzey yarıklarının derinliği vakit zaman 4-5 metreyi bulabiliyor.
Konya Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Arif Delikan, yüzey yarıklarının en büyük nedeninin kuraklık olduğunu belirtti. Yağışların az ya da çok olmasının global ısınma nedeniyle yüzey sularını kaybetmeye yol açtığını vurgulayan Delikan, örnek olarak Hotamış Gölü, Akgöl ve Sultaniye Havzası’ndaki göllerin büsbütün kuruduğunu belirtti. Obrukların içindeki suların da kaybolduğunu söz eden Delikan, çok sıcaklık ve kuraklık nedeniyle yüzeydeki suların yer altına sızmasının boşlukları oluşturduğunu ve bu boşlukların çökmesine neden olduğunu açıkladı. Geniş boşlukların obrukları, dar boşlukların ise çökellerin sıkılaşmasını sağladığını söyledi. Bölgedeki genç çökellerin, Konya fay zonu ve doğudaki eğim atımlı faylarla ilişkilendirildiğini tabir etti.
Delikan, “Bölgenin ortasında bulunan kalın çökeller ve kenarındaki daha ince çökeller nedeniyle ortaya çıkan durum, asismik faylanma yahut yüzey deformasyonları olarak tanımlanıyor. Kuraklık devam ettiği sürece bu yüzey deformasyonları, Konya’nın Hotamış, merkez, Zazadın Hanı, Aşağıpınarbaşı, Tuzlukçu ve Çumra bölgelerinde 4-5 metre derinliğe ulaşan yarıklara yol açacak. Bu yarıklar yollar, güç çizgileri ve öbür altyapı ögeleri üzerinde deformasyonlar yaratabilir, yapıları etkileyebilir. Yapı stoklarının altından geçerse, çatlamalara ve deformasyonlara neden olabilir. Bu deformasyonlar yapıları yıkılma noktasına getirebilir” dedi.
Sonuç olarak, 800 yıllık Selçuklu devri yapılarından biri olan Zazadın Hanı’nın duvarlarında da çatlaklar oluştu. Delikan, “Bu yarıklardan kimileri maalesef Zazadın Hanı’nın duvarlarından geçiyor. Hanın kimi duvarlarında uzunluktan boya çatlaklar oluşmuş ve küçük oturmalar gözlemlenmiştir. Bu zararın devam edeceği öngörülüyor. Uzman inşaatçılar, yer mühendisleri ve jeologlarla birlikte tedbir alınması gerekiyor” biçiminde açıklamada bulundu.