Yüksek enflasyon ve faiz ortamının ekonomilere tesirine ait kaygılar piyasalara istikamet veren temel faktör olmayı sürdürürken, merkez bankası yetkililerinden gelen şahin açıklamalara rağmen milletlerarası kurumların resesyon riskine dair ihtarları gündemin odağına yerleşti.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), dün yayımladığı raporda, gelişmiş ülkelerdeki merkez bankalarının faizleri artırmaya devam etmesinin global ekonomiyi resesyona ve akabinde uzun periyodik sakinliğe itme riski taşıdığını bildirdi. UNCTAD’ın raporunun akabinde Memleketler arası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva da ABD Merkez Bankası’nı (Fed) siyasetlerinde son derece ihtiyatlı olmaya ve dünyanın geri kalanı üzerindeki tesirine karşı dikkatli olmaya çağırdı.
FED YETKİLİLERİNDEN “ŞAHİN” TONDA YÖNDELENDİRMELER
Söz konusu ikazlara rağmen ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinden “şahin” tonda kelamla yönlendirmeler gelmeye devam etti. Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin, daha enflasyonist bir ortamın daha sıkı bir politikayı gerektirdiğini belirtirken, New York Fed Başkanı John Williams da enflasyonu düşürmek için yapacak daha çok işlerinin olduğunu söyledi.
Makroekonomik bilgi tarafında ise dün ABD’de ISM imalat endeksi 50,9 ile Mayıs 2020’den bu yana en düşük düzeyine geriledi.
Bu gelişmelerle dün New York borsasında alıcılı bir seyir izlendi. Dow Jones endeksi yüzde 2,66, Nasdaq endeksi yüzde 2,27 ve S&P 500 endeksi yüzde 2,59 kıymet kazandı. Dolar endeksi yüzde 0,5 düşüşle 111,6’ya, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi de yüzde 3,83 düzeylerinden yüzde 3,62’ye geriledi. ABD’nin endeks vadeli kontratları yeni güne de yükselişle başladı.
İNGİLTERE’NİN VERGİ PLANINDA U DÖNÜŞÜ
Avrupa tarafında, dün İngiltere Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng, ülke merkez bankası siyasetleriyle aykırı düşen yüzde 45’lik en yüksek gelir vergisi dilimini kaldırma planından vazgeçtiklerini duyurdu. Önemli tenkitlere maruz kalan plandan geri adım atılması ile sterlin/dolar paritesi dün yüzde 1,2 bedel kazanarak 1,13’ün üzerine çıktı. İngiltere, Almanya ve Fransa’da 10 yıllık tahvil faizi de süratle geriledi.
Makroekonomik bilgi tarafında ise Almanya ve İngiltere’de beklentilerin altında kalan eylül ayı imalat sanayi PMI,Euro bölgesinde de 48,4’e gerileyerek bölümde daralmanın sürdüğüne işaret etti.
Açıklanan dataların iktisadın gelişimine ait tasaları artırmasına rağmen dün petrol ve gaz şirketlerinin paylarında yaşanan yükselişle Avrupa borsaları alıcılı seyretti. Bankacılık dalı paylarında ise İsviçreli Credit Suisse ve Alman Deutsche Bank öncülüğünde oynaklık yüksek kalmaya devam etti. Bu gelişmelerle Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,79, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,22 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,55 kıymet kazandı. Avro/dolar paritesi yükselişe geçerek 0,9830’da dengelendi.
Öte yandan Japonya Savunma Bakanlığı açıklamasına göre, Kuzey Kore’nin fırlattığı balistik füzenin Japonya’nın kuzeydoğusu üzerinden geçerek Pasifik Okyanusu’na düşmesinin akabinde gözler hususla ilgili yapılacak açıklamalara çevrildi.
Bu gelişmelerle hisse piyasalarında yeni günün yükselişle başlaması dikkati çekerken, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,8, Avustralya’da ASX 200 endeksi yüzde 3,6 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,5 kıymet kazandı.
HALKBANK KARARI
Yurt içinde ise dün Halkbank, ABD’de devam eden ceza davasıyla ilgili temyiz müracaatının kabul edildiğini bildirdi. Gelişmenin akabinde bankacılık paylarına gelen alımların genele yayılması ile BIST 100 endeksi de dün günü yüzde 6,67 paha yararıyla 3.392,13 puandan tamamladı. Dolar/TL ise dün yüzde 0,2’lik artışla 18,5448’den kapanmasının akabinde, bugün bankalararası piyasanın açılışında 18,5420’den süreç görüyor.
Analistler, artan “resesyon” ikazları ve zayıf ekonomik bilgilerin, merkez bankalarını “şahin” para siyasetlerinde gevşemeye itebileceği beklentilerinin oluştuğunu belirterek, İngiltere öncülüğünde global tahvil faizlerinde yaşanan düşüşün de risk iştahındaki toparlanmaya katkı sağladığını söyledi.
Piyasalarda dalgalanmanın bir süre daha sürebileceğine işaret eden analistler, bugün yatırımcıların odağında Fed yetkililerinin açıklamalarının bulunduğunu, data gündeminde ise yurt içinde gerçek efektif döviz kuru, ABD’de fabrika siparişleri ve Avro Bölgesinde Üretici Fİyat Endeksi’nin (ÜFE) öne çıktığını bildirdi.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.200 puanın dayanak, 3.500 düzeyinin direnç pozisyonunda bulunduğunu tabir etti.